Kripto ve Güven Kavramı Üzerine
Güven kavramına dayanarak pek çok yola girsek de bunun doğru olmadığını anlamışız zaman içinde. Güven her ne kadar önemliyse, temkinli olmanın da önemli olduğunu öğrenmişiz. Öğrenmeyenler varsa hemen bu konuda kendilerine çeki düzen vermelerini öneriyoruz. Temkinli olmak iyi, güzel. Ancak bu temkinliliği düşünce düzeyinden daha farklı alanlara çekebilir ve hayatımıza daha kapsamlı bir şekilde uygulayabilirsek daha güvende olacağımızın da farkına varmış bulunmaktayız. İşte bu noktada, temkinli ve dolayısıyla güvende bir hayat sürmek için bize yardımcı olabilecek olan “kripto” kavramına rastlıyoruz.
Nereden geliyor bu güvensizlik?
Günümüz dünyasına yansıyan ve güvensizliğimizin kaynağını oluşturan problemlerden bir tanesi genellikle verilerimizin ve süreçlerin merkeze ait oluşu şeklinde karşımıza çıkıyor. Pek çok uygulamanın içerdiği veri merkezin mülkiyetindeyken, işleyişler ve alınan kararlar yine uygulamanın sahibi veya sahipleri tarafından yönetiliyor. Bu da kullanıcıların uygulama sahibine güvenmesini ve ancak o şekilde kendi verisini emanet etmesi ile sonuçlanıyor. Bazen de bu konuya hiç kafa yormuyoruz, güvenmesek bile ayak uyduruyoruz, riskleri görmezden geliyoruz. Ancak bu güvenin kötüye kullanılabileceği fikri bizi huzursuz ediyor. Yapılan araştırmalarda özellikle sosyal medyada politik görüşlerle ilgili manipülasyon yapıldığını düşünen insan sayısı bir hayli fazla durumda. Üstelik bu platformların sahip olduğu değerin direkt olarak kullanıcılar tarafından yaratıldığını hatırladığımızda durumun adilliğini sorgular hale geliyoruz. Kullanıcılar olmadan platformun hiçbir değeri yokken, kullanıcı içerik üreterek platformun bu değer üzerinden reklam yapmasına ve para kazanmasına olanak sağlıyor. Bu da aklımıza birçok Web2 platformunun, her ne kadar klişe olsa da, “bir şey bedava ise oradaki ürün sizsiniz” mantığı ile çalışabildiğini getiriyor.
Atladığımız bir başka nokta ise aslında kullandığımız platformlarla aramızdaki ilişkinin bu kadar kritik ve yasal çerçeveleri barındırıyor olabilmesi. Bu açıdan bakıldığında aslında hata kullanıcıya ait olarak yorumlanabilir, sonuçta hepimiz okumadan kabul ettiğimiz pek çok “Hüküm ve Koşul” olduğunu biliyoruz. Her ne kadar okumayışımız bizim hatamız, eksiğimiz olsa da, kullanıcıların aslında anlaşılmaması pek normal olan, ağır jargon kullanarak yazılmış ve farklı taraflara çekilmeye müsait o metinleri okumasını beklemeli miyiz? Belki de beklememeliyiz. İşler yolunda giderken tabii ki de bunları o kadar sorgulamıyoruz, neye imza attığımızın veya kabul ettiğimizin pek bir önemi yok. Ağzımızın tadı yerinde. İşler umuyoruz yolundan çıkmaz da kendimizi soktuğumuz durumları çok farketmeden devam edebiliriz.
Bu konuda kullanıcılar olarak karşılaşabileceğimiz adaletsizliklerden bir tanesi de hukuki yaptırımlara doğru olan yolda ortaya çıkıyor. Bir kullanıcı olarak yasa karşısında alabileceğiniz aksiyonların büyük bir şirkete oranla ne kadar acınası olduğunun siz de farkındasınızdır. Kullanıcı genellikle karşısına çıkan sıkıntıya karşı yeterli vakit, nakit ve nüfuza sahip olmuyor. Bundan ötürü ekonomi jargonuna girmiş bir ifade bile var.
“İflas etmek için çok büyük!”
Şirket o kadar büyük ki, asla iflas edemez, yoluna taş konamaz.
Güvenimizin yara almasının bir başka sebebi ise adımların çok sayıda oluşu aslında. Nasıl mı? Çok da güvenmediğimiz bir şirketle iş yapmak durumundaysak aslında araya güveni sağlayacak bazı enstrümanlar koymamız gerekir. Para gönderirken birkaç farklı şirket üzerinden bunu sağlamak, sigorta şirketiyle çalışmak veya işlemlerin teyitlerini sağlamak üzere üçüncü partilerden yardım almak buna örnek olabilir. Sonuçta işlemlerin tek bir şirket tarafından yapılması ve herhangi bir şekilde kontrol edilmemesi sorunlar doğurabilir, bunu da üçüncü parti doğrulayıcılar ile çözmemiz mümkün. Ancak kim uğraşacak bunca adımla? Bu tip önlemler de vakit ve nakit açısından bizi zorlar, geciktirir ve masraflı olur. Yabancı bir ülkeye para gönderdiğinizi düşünün, öncelikle ülkenizdeki bir bankadan anlaşmalı bir başka bankaya bu paranın aktarılması gerekiyor. Sonrasında da alıcı anlaşmalı bankadan bu parayı teslim alacak. Bu gibi işlemler genellikle iki bankanın da komisyon alması ve bazen gönderdiğiniz paranın erimesi ile sonuçlanır, ki bu da pek hoşumuza giden bir durum yaratmaz. Gelecek bültenimizde bu sorunları kripto'nun nasıl çözebileceğini bir bir anlatacağız.
Şimdi gelin, senenin son gelişmelerine bir göz atalım. Geçtiğimiz hafta OpenSea tarafından yapılan açıklamada NFT'lere olan inancın yenilendiği vurgulandı. Donald Trump'ın NFT'lerindeki fiyat artışından sonra belki de tekrar bir yükseliş yaşanabileceği konuşulmaya başlandı.
Kripto para borsalarında ismini duyurmuş Gareth Soloway, senenin ilk ayında şaşırtıcı bazı yükselişler yaşanabileceğini söylüyor. Kendisinin odakları Cardano, Solana ve Ripple'a çevirmeye çalıştığını görüyor ve merakla bekliyoruz.
2022 was difficult year for digital assets, but January might bring surprises
Geçtiğimiz bültenimizde de bahsettiğimiz üzere Sam Bankman-Fried 250M dolar'lık kefareti ödenerek serbest bırakılmıştı. Birkaç gün sonra neredeyse batmakta olan Alameda Research tarafından pek çok işlem yapıldığı kaydedildi. Bu da SBF'ye okları çevirdi, serbest bırakılan eski CEO'nun bu işlemlerle bir ilgisi olup olmadığı merak edildi.
Ancak Cuma'yı Cumartesi'ye bağlayan gece kendisinin Twitter'dan yaptığı açıklamaya göre böyle bir şey mümkün değil. Artık fonlara erişiminin olmadığını dolayısıyla bu işlemler ile alakasının olmadığını ve bu konuda istenirse yetkililere yardımcı olabileceğini, işbirliği yapacağını ekledi.
Bir başka gelişme ise Binance hakkında.
Bir başka gelişme ise Binance hakkında. Artık Google Pay ve Apple Pay ile Binance'den alımlarınızı gerçekleştirebileceksiniz. Alım ekranında Google Pay veya Apple Pay seçeneklerini görebilirsiniz ya da Binance'in hazırladığı rehberden yararlanabilirsiniz.
Senenin son haftasının gelişmeleri bu şekildeydi, sizlere gelecek Pazar daha mutlu haberler ile hitap etmeyi umuyoruz. Umuyoruz ki gününüz huzurlu ve güzel geçer ve diğer günlerinize ilham olur.
Bizi ilgilenebilecek, okurken zevk alacak insanlarla buluşturmak isterseniz bit.ly/merkezsizbulten linkimizi kullanabilirsiniz.
Yeniden, haftaya çok daha mutlu bir Pazar sabahı görüşmek üzere,
Merkezsiz Bülten