Pek sevgili okurlarımız,

Umarız çok iyisinizdir, keyfiniz yerindedir. Öncelikle “Kripto ve Güven Kavramı” konulu yazımız, sonrasında da “Güvence İlkeleri” konulu yazımız ile merkeziyetsiz ağların işlediğimiz güven problemine karşı nasıl kullanılabileceğini işlemeye başlamıştık. Yine güven kavramına odaklandığımız podcastimizi dinlerseniz çok mutlu oluruz.

Merkezsiz mutabakat ve kriptografi’ye değinmiştik. Kripto dünyası ile ulaştığımız imkanları farklı noktalara taşıyıp hayatımıza entegre etmenin işimize yarayacağını söylemiştik. Peki bu nasıl mümkün olabilir?

Beraberinde getirdiği Oracle temelli ağlar ile. Oracle nedir hemen hatırlayacak olursak, blok zincir ve akıllı sözleşmelerin ağ dışı verilerle etkileşime girmesini sağlayan köprüler olarak özetleyebiliriz. Bir anlamda blok zincir ile dünyamızı birbirine bağlayan oracle’lar, akıllı sözleşmelerin kullanım alanını fazlasıyla genişletmiştir. Blok zincir üzerindeki uygulamalar güvenlik için kurulan yapıları gereği alıştığımız geleneksel yapılar ile bağlantı halinde değildir.

NFT’ler üzerinden size örnek verecek olursak, bir sanat eserinin NFT olarak varolabilmesi için “mintlenmesi” gerekir. Bu da sanat eserinin detayları ile blok zincire işlenmesi anlamına gelir. Sanat eseri dijital bir eser olmakla birlikte detaylarıyla blok zincirde varolur, hem blok zincirde hem de merkeziyetli web üzerinde varolan sanat eserinin tasdiği blok zincir ile mümkündür. Bu da demek olur ki aslında NFT’ler hem blok zincir hem de geleneksel dünyamızda varolurlar. Blok zincir geleneksel yapılarımızdan farklı olduğu için yalnızca blok zincir ile işi çözemeyiz. NFT’ler hakkında bilgi sahibi olmak için ilgili bültenimize göz atabilirsiniz.

Bu iki taraflı varoluşa karşın oracle temelli ağlar bu duruma bir çözüm getirmiştir. Blok zincir ve ağ dışı veriler arasında köprü niteliği gördüğünü söyledik, bu köprü ile aslında blok zincir uygulamalarının çalışmasını sağlayan akıllı kontratlar hem varolan görevlerine devam ederler, hem de ağ dışı programlarda bazı görevlerin yerine getirilmesini sağlarlar. Bu şekilde oluşturulan hibrit akıllı kontratlar, zincirdeki kod ile zincirde olmayan kodun birlikte çalışıp yaratılan uygulamanın çalışmasını mümkün kılar.

Mesela bir maçın sonuçlarına göre karar verecek bir uygulama yönetiyoruz. Blok zincir üzerindeki akıllı kontratımız oracle’lar yardımıyla blok zincir dahilinde olmayan maç sonuçlarını blok zincir’deki uygulamaya taşıyarak uygulamanın çalışmasını sağlayacaktır. İki farklı yapının birlikte çalışmasını sağlayacaktır şeklinde de özetleyebiliriz.

Şimdi biraz bu haftanın gelişmelerine göz atalım. Öncelikle Çin’de yaşanan kapanmanın yavaş yavaş sona ermesiyle birlikte kripto para politikalarının değişebileceği öngörüldü. Bu konuda çok farklı görüşler mevcut, ancak böyle bir adım, yaşadığımız düşüşler düşünüldüğünde pek çok şeyi değiştirebilir.

İlginç bir başka gelişme ise kripto para borç verme platformu Nexo’nun ofisine polis baskını düzenlenmesi oldu. Bu baskının sebebi ise büyük ölçekli finansal dolandırıcılık iddiası oldu.

Baskınlar yalnızca Nexo’nun ile bitmedi. Sırbistan’da pek çok insanı dolandırdığı iddia edilen 14 kişi, Almanya’da ise 1 kişi tutuklandı. Potansiyel yatırımcıları hedef alan bu dolandırıcılık macerasında suçlular, insanları arayıp minik yatırımlar yapma konusunda ikna edip onların birikimlerini elde etmişler. Sonrasında bu minik birikimlerden kâr sağlamalarını sağlayıp daha büyük yatırımlar yapmalarını sağlayarak söz konusu vurgun gerçekleştirilmiş.

Bir başka gelişme, artık iyice alıştığımız o isim ile ilgili oldu. FTX’in eski CEO’su Sam Bankman-Fried, öğrendiğimiz üzere artık ev hapsinde. Farelerle geçen birkaç günlük hapis macerasından sonra fazlasıyla rahat bir şekilde cezasını çekeceği aile evine döndü.

Kendisine daha önce dürüst olup olmadığı sorulduğunda da ilginç bir cevap vermişti.

“Bilgimin sağladığı kadar dürüsttüm.”

Sonrasında kendisi bizim de şu anda kullanıyor olduğumuz Substack üzerinden bir bülten oluşturdu. Daha söyleyeceği çok şey olduğunu belirten Bankman-Fried, ilk yazısında elbette FTX skandalı ile ilgili açıklamaları yer alıyor.

Ava Labs’ın ortaklıkları ve kripto dünyasına getireceği yenilikleri birkaç seferdir aktarıyoruz. Bu hafta ise Amazon Web Services ile Blok zincir teknolojisinin gelişimi için işbirliği yapacağını öğrendik ve çok hoşumuza gitti. Muhabbit’in aktardığına göre bu ortaklık kapsamında bireylerin Avalanche üzerinde “node” yani düğüm başlatması ve yönetmesinin kolaylaştırılacağından bahsediliyor.

Bu haftanın gelişmeleri bu şekildeydi, umuyoruz ki gününüz huzurlu ve güzel geçer ve diğer günlerinize ilham olur.

Bizi ilgilenebilecek, okurken zevk alacak insanlarla buluşturmak isterseniz merkezsizbulten.substack.com linkimizi kullanabilirsiniz.

Yeniden, haftaya çok daha mutlu bir Pazar sabahı görüşmek üzere,

Merkezsiz Bülten

Blockchain ile Aramızdaki Köprü